کیمن – keyman تحلیل آماری داده ها و اطلاعات،داده کاوی٬ ارزیابی عملکرد٬نمونه گیری، مدلهاي آماري٬ کیمن – تحلیل آماری داده ها و اطلاعات،داده کاوی٬نمونه گیری،مدلهاي آماري،ارزیابی عملکرد، keyman
استخراج طلا از مواد معدنی با فرایندهای شیمیایی خاصی صورت می گیرد که این فرایندها آلاینده های زیست محیطی متنوعی را در مجموعه خروجی های خود دارند. در این طرح هدف آن بررسی آلایندگی کارخانه طلای زرکوه و شدت انتشار آلاینده های مذکور در آبهای اطراف معدن طلای زرکوه بوده است، تمرکز بر آلودگی منتشر شده در چاه های آب اطراف آن بوده است. در اطراف معدن طلای زرکوده حدود 54 چاه فعال وجود دارد که از این تعداد حدود 30 چاه در بالا دست و مابقی در پایین دست کارخانه استخراج طلا واقع شده اند. از جمع 24 چاه مورد آزمایش 6چاه در بالا دست و 18 چاه در پایین دست نمونه برداری شده است عمق بعضی از چاهها به 145 متر و برخی به 8 متر میرسد. در نهایت از 5 نمونه آب سطحی هم نمونه برداری شد که 4 مورد در پایین دست می‌باشد. نمونه برداری اولیه یکماه قبل از استحصال طلا و نمونه برداری دوم 15 تا 40 روز بعد از استحصال انجام شد تا تفاوت در میزان سیانید و ارسنیک آن معلوم شود.
علت آلودگی چاههای مورد مطالعه فعالیت معدن در استحصال طلا می‌باشد. استفاده از سیانور و حضور پساب آن در زه‌کشها باعث نفوذ آن به آبهای زیرزمینی می‌شود. و به همین طریق چاههای پایین دست تحت تاثیر این آلودگی قرار می‌گیرد.چاههای مورد آزمایش لایه‌های سنگی و خاکی دارند که نتایج نشان داد لایه‌های سنگی کم نفوذتر می‌باشد. لازم به ذکر است نمونه برداری از چاه بالا دست به منظور اطمینان از عدم تاثیر فعالیت کارخانه بر میزان سیانید و ارسنیک آن است.
ابتدا از پساب خروجی کارخانه نمونه‌برداری و به آزمایشگاه جهت بررسی انتقال یافت. و نتایج در جدول زیر درج شد.
نمونه پساب خروجی کارخانه استحصال طلا
| نتایج | |
| Ph | 11/6 |
| سیانید (ppb) | 869 |
| ارسنیک(ppb) | 89 |
| دبی (l/d) | 600 |
| نام چاه | نوع لایه | محل قرار گیری | نام چاه | نوع لایه | محل قرار گیری |
| WS001 | سنگی | پایین دست | BHD014 | خاکی | پایین دست |
| WD001 | خاکی | پایین دست | BHS014 | سنگی | پایین دست |
| WS021 | سنگی | پایین دست | DKS025 | سنگی | پایین دست |
| WD021 | خاکی | پایین دست | DK022 | خاکی | پایین دست |
| WSH06 | سنگی | پایین دست | DK042 | خاکی | پایین دست |
| WSH09 | سنگی | پایین دست | TD033 | خاکی | پایین دست |
| WD015 | خاکی | پایین دست | TD029 | خاکی | پایین دست |
| WD007 | خاکی | پایین دست | DK019 | خاکی | پایین دست |
| MHD01 | خاکی | پایین دست | MDSG1 | خاکی | بالا دست |
| MHD05 | خاکی | پایین دست | MSSG1 | سنگی | بالا دست |
| WD015 | خاکی | پایین دست | MDSG1 | خاکی | بالا دست |
| WS015 | سنگی | پایین دست | MDSF1 | خاکی | بالا دست |
در جدول 4-1 نوع چاههای نمونه‌برداری شده به همراه لایه خاکی یا سنگی بودن و همچنین بالادست و پایین دست بودن نسبت به موقعیت کارخانه طلا ذکر شده است.
آبهای سطحی مورد آزمایش
| محل نمونه برداری | محل قرار گیری |
| روستای بهارلو | پایین دست |
| روستای داش کسن | پایین دست |
| جنوب غرب کارخانه با فاصله 2 کیلومتر | پایین دست |
| با فاصله 5 کیلومتر از کارخانه | پایین دست |
| شمال غرب کارخانه با فاصله 3کیلومتر | بالادست |
در جدول نوع آبهای سطحی نمونه برداری شده به همراه بالادست و پایین دست بودن نسبت به موقعیت کارخانه طلا ذکر شده است.
نتایج حاصل از نمونه برداری و آزمایش قبل از فعالیت کارخانه
نتایج حاصل از نمونه برداری قبل از استحصال طلا
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | WS001 | 4/55 | 5/11 | 33/7 |
| 2 | WD001 | 6/62 | 4/8 | 47/7 |
| 3 | WS021 | 3/57 | 7/9 | 11/8 |
| 4 | WD021 | 7/48 | 6/13 | 59/7 |
| 5 | WSH06 | 1/51 | 2/12 | 84/6 |
| 6 | WSH09 | 5/70 | 1/14 | 15/7 |
| 7 | WD015 | 8/56 | 4/8 | 1/8 |
| 8 | WD007 | 2/62 | 9/8 | 85/7 |
| 9 | MHD01 | 4/63 | 3/9 | 44/7 |
| 10 | MHD05 | 6/74 | 4/10 | 9/6 |
| 11 | WD015 | 7/86 | 4/11 | 56/7 |
| 12 | WS015 | 3/95 | 2/13 | 88/7 |
در جدول نتایج سیانید و ارسنیک چاههای نمونه برداری شده بر حسب ppbذکر شده است. همانطور که مشاهده می‌شود چهار نمونه سیانید بالای استاندارد و همچنین هفت نمونه ارسنیک بالاتر از استاندارد می‌باشد.
*استاندارد ارسنیک برای آب شرب معادل 10 میکروگرم بر لیتر می‌باشد.
*استاندارد سانید برای آب شرب معادل 70 میکروگرم بر لیتر می‌باشد.
نتایج حاصل از نمونه برداری قبل از استحصال طلا
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 13 | BHD014 | 7/88 | 2/11 | 87/7 |
| 14 | BHS014 | 2/108 | 6/15 | 13/8 |
| 15 | DKS025 | 4/96 | 1/13 | 67/7 |
| 16 | DK022 | 3/76 | 6/10 | 41/7 |
| 17 | DK042 | 5/69 | 8/12 | 79/7 |
| 18 | TD033 | 6/92 | 9/12 | 1/7 |
| 19 | TD029 | 9/74 | 5/10 | 63/7 |
| 20 | DK019 | 7/86 | 7/11 | 96/7 |
| 21 | MDSG1 | 8/49 | 1/7 | 3/7 |
| 22 | MSSG1 | 1/56 | 3/8 | 12/7 |
| 23 | MDSG1 | 4/34 | 5/6 | 28/7 |
| 24 | MDSF1 | 5/47 | 4/7 | 22/7 |
در جدول 4-4 نتایج سیانید و ارسنیک چاههای نمونه برداری شده بر حسب ppbذکر شده است. همانطور که مشاهده می‌شود هفت نمونه سیانید بالای استاندارد و همچنین هشت نمونه ارسنیک بالاتر از استاندارد می‌باشد.
نتایج نمونه برداری چاهها و آب سطحی اطراف معدن طلای مورد مطالعه قبل از استحصال نشان داد که حدود 50 درصد از نقاط نمونه برداری میزان سیانید آنها بالاتر از حد استاندارد یعنی 70 میکروگرم بر لیتر می‌باشد. ولی این مقدار چشمگیر نبوده و می‌توان علل آن را در پیش فعالیتهای معدن جستجو کرد.
نتایج ارسنیک از نمونه برداری قبل از استحصال طلا
نتایج حاصل از نمونه برداری بعد از استحصال طلا 15 روز بعد
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | WS001 | 1/95 | 87/15 | 7.92 |
| 2 | WD001 | 2/89 | 6/11 | 8.07 |
| 3 | WS021 | 6/101 | 4/13 | 8.76 |
| 4 | WD021 | 5/122 | 8/18 | 8.20 |
| 5 | WSH06 | 1/176 | 8/16 | 7.39 |
| 6 | WSH09 | 8/149 | 5/19 | 7.72 |
| 7 | WD015 | 8/89 | 6/11 | 8.75 |
| 8 | WD007 | 2/91 | 3/12 | 8.48 |
| 9 | MHD01 | 3/88 | 8/12 | 8.04 |
| 10 | MHD05 | 5/95 | 4/14 | 7.45 |
| 11 | WD015 | 9/98 | 7/15 | 8.16 |
| 12 | WS015 | 1/109 | 2/18 | 8.51 |
نتایج حاصل از نمونه برداری بعد از استحصال طلا 15 روز بعد
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 13 | BHD014 | 7/102 | 5/15 | 8.50 |
| 14 | BHS014 | 2/121 | 5/21 | 8.78 |
| 15 | DKS025 | 5/188 | 1/18 | 8.28 |
| 16 | DK022 | 7/154 | 6/14 | 8 |
| 17 | DK042 | 5/169 | 7/17 | 8.41 |
| 18 | TD033 | 2/121 | 8/17 | 7.67 |
| 19 | TD029 | 5/111 | 5/14 | 8.24 |
| 20 | DK019 | 4/182 | 1/16 | 8.61 |
| 21 | MDSG1 | 1/50 | 6/7 | 7.51 |
| 22 | MSSG1 | 7/56 | 5/8 | 6.82 |
| 23 | MDSG1 | 2/36 | 9/6 | 7.44 |
| 24 | MDSF1 | 8/48 | 2/7 | 7.23 |
نتایج نمونه برداری و بررسی سیانید 15 روز بعد از استحصال طلا نشان داد میزان آلودگی در تمامی‌نقاط نمونه برداری به جز آبهای سطحی تقریباَ دو برابر شده که می‌تواند به خوبی تاثیرات مخرب معدن بر آبهای زیر زمینی را توجیه کند. به نظر می‌آید سرعت تاثیر آن بیش از اندازه باشد. عدم آلودگی برخی نقاط به علت بالادست بودن این نقاط منطقی به نظر میرسد.
نتایج نمونه برداری و بررسی ارسنیک 15 روز بعد از استحصال طلا نشان داد میزان آلودگی در تمامی‌نقاط نمونه برداری به جز آبهای سطحی روند رو به افزایش داشته است که می‌تواند با توجه به تاثیر ارسنیک بر سلامتی انسان و محیط زیست بسیار قابل توجه باشد. عدم آلودگی برخی نقاط هم می‌تواند به بالادست بودن این نقاط در منطقه مرتبط باشد.
نتایج حاصل از نمونه برداری بعد از استحصال طلا 40 روز بعد
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | WS001 | 131.2 | 20.5 | 8.23 |
| 2 | WD001 | 123.1 | 15.0 | 8.08 |
| 3 | WS021 | 140.2 | 17.3 | 8.85 |
| 4 | WD021 | 169.1 | 24.2 | 8.61 |
| 5 | WSH06 | 243.0 | 21.7 | 8.35 |
| 6 | WSH09 | 206.7 | 25.1 | 8.26 |
| 7 | WD015 | 123.9 | 15.0 | 9.45 |
| 8 | WD007 | 125.9 | 15.8 | 9.16 |
| 9 | MHD01 | 121.9 | 16.6 | 8.68 |
| 10 | MHD05 | 131.8 | 18.5 | 8.27 |
| 11 | WD015 | 136.5 | 20.3 | 8.82 |
| 12 | WS015 | 150.6 | 23.5 | 9.28 |
نتایج حاصل از نمونه برداری بعد از استحصال طلا 40 روز بعد
| شماره | نام چاه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 13 | BHD014 | 141.7 | 19.9 | 9.18 |
| 14 | BHS014 | 167.3 | 27.8 | 9.48 |
| 15 | DKS025 | 260.1 | 23.3 | 8.78 |
| 16 | DK022 | 213.5 | 18.9 | 8.64 |
| 17 | DK042 | 233.9 | 22.8 | 9.09 |
| 18 | TD033 | 167.3 | 23.0 | 8.28 |
| 19 | TD029 | 153.9 | 18.7 | 8.90 |
| 20 | DK019 | 251.7 | 20.8 | 8.78 |
| 21 | MDSG1 | 56.2 | 7.9 | 7.48 |
| 22 | MSSG1 | 57.1 | 8.2 | 7.05 |
| 23 | MDSG1 | 40.1 | 7.1 | 7.38 |
| 24 | MDSF1 | 48.5 | 7.5 | 7.76 |
نتایج نمونه برداری و بررسی سیانید 40 روز بعد از استحصال طلا نشان داد میزان آلودگی در تمامی‌نقاط نمونه برداری به جز آبهای سطحی روند رو به افزایش داشته است و این میزان به 3 تا 4 برابر مقدار اولیه خود در پایش رسیده است. که می‌تواند با توجه به فعالیت معدن فرضیات ما را توجیه کند. عدم آلودگی برخی نقاط هم می‌تواند به علت بالادست بودن این نقاط توجیه پذیر باشد
نتایج حاصل از نمونه برداری قبل از استحصال طلا
| شماره | نام نمونه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | روستای بهارلو | 41.1 | 6.7 | 7.98 |
| 2 | روستای داش کسن | 38.8 | 5.9 | 8.21 |
| 3 | جنوب غرب کارخانه با فاصله 2 کیلومتر | 51.2 | 8.6 | 7.56 |
| 4 | با فاصله 5 کیلومتر از کارخانه | 29.1 | 4.8 | 7.49 |
| 5 | شمال غرب کارخانه با فاصله 3کیلومتر | 42.8 | 6.2 | 7.12 |
نتایج حاصل از نمونه برداری 15 روز بعد از استحصال طلا
| شماره | نام نمونه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | روستای بهارلو | 68.9 | 9.1 | 8.14 |
| 2 | روستای داش کسن | 62.8 | 8.9 | 8.32 |
| 3 | جنوب غرب کارخانه با فاصله 2 کیلومتر | 82.8 | 11.9 | 7.87 |
| 4 | با فاصله 5 کیلومتر از کارخانه | 48.6 | 6.8 | 7.74 |
| 5 | شمال غرب کارخانه با فاصله 3کیلومتر | 43.1 | 6.0 | 7.15 |
نتایج حاصل از نمونه برداری 40 روز بعد از استحصال طلا
| شماره | نام نمونه | سیانید (ppb) | ارسنیک(ppb) | pH |
| 1 | روستای بهارلو | 91.1 | 12.6 | 8.25 |
| 2 | روستای داش کسن | 85.9 | 13.1 | 8.41 |
| 3 | جنوب غرب کارخانه با فاصله 2 کیلومتر | 109.8 | 17.6 | 7.92 |
| 4 | با فاصله 5 کیلومتر از کارخانه | 67.6 | 8.2 | 7.78 |
| 5 | شمال غرب کارخانه با فاصله 3کیلومتر | 45 | 6.3 | 7.14 |
گروه کیمن در این طرح با استفاده از ابزارهای آماری نسبت به بررسی معنی دار بودن میزان آلاینده های فوق الذکر در آبهای اطراف معدن طلای زرکوه در بازه های زمانی قبل و بعد از استحصال طلا(15 و 40 روز بعد از عملیات) اقدام نمود. خلاصه ای از تحلیل های آماری صورت گرفته در زیر آمده است:
| Correlations | ||||||
| CN | Ar | pH | code_2 | |||
| Kendall’s tau_b | CN | Correlation Coefficient | 1.000 | .762** | .388** | .431** |
| Sig. (2-tailed) | . | .000 | .000 | .000 | ||
| N | 87 | 87 | 87 | 87 | ||
| Ar | Correlation Coefficient | .762** | 1.000 | .346** | .446** | |
| Sig. (2-tailed) | .000 | . | .000 | .000 | ||
| N | 87 | 87 | 87 | 87 | ||
| pH | Correlation Coefficient | .388** | .346** | 1.000 | .365** | |
| Sig. (2-tailed) | .000 | .000 | . | .000 | ||
| N | 87 | 87 | 87 | 87 | ||
| code_2 | Correlation Coefficient | .431** | .446** | .365** | 1.000 | |
| Sig. (2-tailed) | .000 | .000 | .000 | . | ||
| N | 87 | 87 | 87 | 87 | ||
| **. Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
بر اساس آزمون كندال روند مثبت معني داري در آلودگي آبهاي منطقه اطراف كارخانه بر اساس فعاليت آن به چشم می خورد.بر اساس آزمون كروسكال واليس اختلاف معني داري در آلودگي آبهاي اطراف كارخانه در كليه شاخصها ميان ميزان آلودگي در قبل استحصال، 15 و 40 روز پس از استحصال وجود دارد.اختلاف معي داري ميان آلودگي به سیانيد در آبهاي منطقه قبل و بعد استحصال به چشم مي خورد.اختلاف معني داري ميان آلودگي به ارسنيك در آبهاي سطحي در دوره هاي قبل، 15 روز و 40 روز پس از استحصال وجود دارد. به اين معني كه به طور معني داري در اين سه دوره زماني آلودگي به ارسنيك بالا رفته است.اختلاف معني داري در pH آبهاي منطقه در قبل و بعد استحصال وجود دارد. اما ميان ميزان pH آبها در دوره هاي 15 و 40 روزه پس از استحصال اختلاف معني داري وجود ندارد. |
||||||
