ارتباط GIS و مدیریت دانش

هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین GIS و مدیریت دانش و در کنار آن مشخص نمودن اهمیت مدیریت دانش در اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان و قابلیت سیستم اطلاعات جغرافیایی در مدیریت دانش می باشد. در بسیاری از سازمانها فرایند تصمیم گیری و فرایندهای ایجاد دانش، وابستگی زیادی به هم دارند و سازمانها بیشتر به اتخاذ تصمیمات غیر متمرکز تمایل دارند که این امر مستلزم استفاده از DSS ها ( از جمله GIS) برای تصمیم گیری موثر و تبدیل اطلاعات پراکنده به اطلاعات معنی دار و منسجم می باشد. مدیریت دانش به عنوان یك رشته علمی، هنوز مسائل ناشناخته بسیاری دارد. هرچند دولتها كم كم به اهمیت مدیریت دانش در بخش دولتی پی برده اند، اما هنوز راه زیادی برای عملیاتی كردن آن وجود دارد. بخش دولتی خود باید به صورت آگاهانه وارد این مقوله شده و به صورت پیشگیرانه عمل كند تا از این موقعیت و فرصت، حداكثر استفاده را ببرد. مسلماً تا چند سال آینده مقوله دانش به عنوان جزء لاینفك تمامی مجموعه های سازمانی در بخش دولتی خواهد شد و سازمانهایی در این زمینه موفق خواهند بود كه زیرساختهای لازم برای پیاده سازی آن را فراهم كرده و چارچوب مناسب آن را طراحی كنند. واضح است که در این زمینه می توان از تجارب كشورهای پیشرو نیز الگو گرفت. سازمانی همچون سازمان حفاظت محیط زیست که از تنوع اطلاعاتی بالایی برخوردار بوده و این اطلاعات وابستگی زیادی با داده های مکانی دارند، برای مدیریت دانش موثر نیاز به سیستم اطلاعات جغرافیایی دارد. حجم زیاد و انباشته شدن اطلاعات سازمانی از یک سو و ضرورت کسب، ذخیره و استفاده از دانش در حل اثربخش و کارآمد مشکلات، یادگیری پویا، برنامه‌ریزی راهبردی و تصمیم‌گیری بهتر از سوی دیگر، نیاز به «مدیریت دانش» را در سازمان‌ها بیش از پیش آشکار می‌سازد. در این میان با بهره‌گیری از نقش حمایتی فناوری اطلاعات و خصوصا سیستم های اطلاعاتی می‌توان از تجربه و دانش سازمان برای حل مشکلات، در هر زمان و در هر مکان، بهره جست. درحال حاضر GIS بیشتر بر مدیریت دانش صریح متمرکز شده است ولی اضافه شدن تجربه های شخصی می تواند مشکلات زیست محیطی را تا حد قابل توجهی کم کند. با توجه به اهمیت دانش پرسنل و خصوصا تصمیمات مدیریتی(اثرات جبران ناپذیر برخی تصمیمات موردی و اورژانسی و نرخ بازنشستگی) در ارگانی همچون اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان، باید بررسی کرد که آیا می توان با بکارگیری و غنی سازی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی، اثر بخشی مدیریت دانش را در این سازمان افزایش داد؟

تکنولوژی GIS قادر به ایجاد، مدیریت، انتشار و اشاعه ی دانش به کل جامعه ی مورد نظر است. GIS با ایجاد صرفه جویی هایی در زمان و هزینه و بهبود دسترسی به اطلاعات باعث بازگشت محسوس سرمایه می شود. GIS می تواند به راحتی به عنوان پلتفرم مدیریت دانش قرار گیرد. زیرساخت های فناوری همچون اینترنت در دسترسی به اطلاعات موثر و اکتساب دانش نقش قابل توجهی دارند. تکنولوژی GIS با درکنار هم قرار دادن همه ی عوامل موثر و بهره گیری از اینترنت می تواند سازمان را قادر به تصمیم گیری بهتر و سیستمی کند. با این وجود تنها به کاربردهای محدودی از این سیستم اطلاعاتی در سازمان حفاظت محیط زیست و اداره کل حفاظت محیط زیست پرداخته شده است. به دنبال آن کارکنان و مدیران زیادی در این اداره کل و ادارات زیر مجموعه آن فعالیت می کنند و تعداد زیادی از این افراد از مدیران و متخصصان رشته های مختلف هستند و در اختیار گرفتن، تسهیم و استفاده از دانش این افراد قبل از بازنشسته شدن، یکی از مخاطرات و مشکلات اصلی این سازمان دولتی می باشد. کاربرد ابزارهای فناوری اطلاعات در تسهیل ایجاد، ذخیره‌سازی، انتقال و به‌کارگیری دانش سازمانی یکی از اقدامات نوین و موثر محسوب می‌شود. قسمت عمده توجه فناوری اطلاعات در ابتكارهای مدیریت دانش، به تبدیل دانش ضمنی به دانش صریح مربوط می‌شود. البته باید به یاد داشته باشیم وقتی فناوری اطلاعات (IT) تنها از بُعد فنی مدنظر قرار گیرد، می‌تواند پروژه مدیریت دانش را با شكست مواجه سازد. سه عنصر اصلی برای مدیریت دانش راهبرد، فناوری و فرهنگ سازمانی می باشند. در کل، مدیریت دانش با مجموعه ای از فرآیند های کسب و کار توسعه یافته در سازمان برای ایجاد، ذخیره سازی، انتقال و کاربرد دانش مرتبط است.

به منظور بررسی ارتباط بین GIS و مدیریت دانش در سازمان حفاظت محیط زیست استان اصفهان پژوهشی در دستور کار قرار گرفت که گروه کیمن(Keyman) بخش تحلیل های آماری آن را با اهداف کلی زیر انجام داده است:

1. تعیین ارتباط ارتباط بین GIS و مدیریت دانش
2. تعیین ارتباط ارتباط بین GIS و مدیریت دانش در سازمان حفاظت محیط زیست

اهداف جزیی بررسی شده با ابزارهای آماری عبارت بودند از:

1. بررسی ارتباط GIS با خلق دانش
2. بررسی ارتباط GIS با ذخیره ی دانش
3. بررسی ارتباط GIS با تسهیم دانش
4. بررسی ارتباط GIS با کاربرد دانش
5. بررسی ارتباط GIS با خلق دانش در اداره ی مذکور
6. بررسی ارتباط GIS با ذخیره ی دانش در اداره ی مذکور
7. بررسی ارتباط GIS با تسهیم دانش در اداره ی مذکور
8. بررسی ارتباط GIS با کاربرد دانش در اداره ی مذکور