طراحی ساختار سازمانی

اهمیت ساختار سازمانی

از عوامل کلیدی موفقیت یک سازمان در رسیدن به اهداف و چشم اندازش طراحی مناسب و دقیق ساختار سازمانی آن است. به طور عکس خطا در سازماندهی یک سازمان می تواند به طور قابل ملاحظه ای سازمان را به چالش بکشد و از عملکرد بهره ور آن جلوگیری کند. مشخص شدن وظایف و اختیارات واحدهای سازمان و پست های موجود در آنها و ارتباط بین آنها در طراحی ساختار سازمانی صورت می گیرد.

الگوهای متنوعی برای طراحی ساختار سازمانی وجود دارد که هر سازمان باید با توجه به نوع فعالیت، محیط پیرامونی خود، خط مشی ها, اهداف و چشم اندازهای کلی خود بر اساس الگویی مناسب و به طور تخصصی طراحی و سازماندهی گردد. از دیگر نکات مهم در طراحی ساختار سازمانی، لزوم باز طراحی های ساختار با توجه به تغییرات محیطی است. به بیان بهتر پویایی سازمان و نیز محیط پیرامونی آن ایجاب می کند که سازمان در راستای رسیدن به اهداف کلی خود، بهبودهایی در طراحی ساختار خود بدهد و این مهم تنها و تنها با تکیه بر اصول علمی و تخصصی مدیریتی قابل انجام است و چنان چه در بالا اشاره شد، اشتباه در این مسیر می تواند بسیار آسیب زننده باشد.

برخی از الگوهای مشهور ساختار سازمانی

1. سازماندهی بر مبنای وظیفه: در این نوع ساختار سازمانی، طراحی بر اساس وظایف هر یک از واحدها صورت می گیرد.
2. سازماندهی بر مبنای نوع تولید یا عملیات: در این روش سازماندهی، ساختار سازمانی بر اساس نوع تولید یا عملیات صورت می گیرد و ممکن است برخی واحدها فعالیت های مشابه اما بر محصول یا خدمات گوناگون انجام دهند.
3. سازماندهی بر مبنای منطقه فعالیت: در این نوع سازماندهی، طراحی ساختار سازمانی بر اساس منطقه جغرافیایی عملیات واحدها صورت می گیرد.
4. سازماندهی بر اساس گروه های مشتریان: در این نوع سازماندهی، طراحی ساختار سازمانی بر اساس گروه های مختلف مشتریان انجام می شود و برای هر یک از گروه ها، واحدی خاص در نظر گرفته می شود.
5. سازماندهی ماتریسی: در این روش که از روش های نوین طراحی ساختار سازمانی است، سازمان وظیفه ای با سازمان پروژه ای(بر اساس نوع فعالیت موقت که منجر به تعریف پروژه شده است.) ترکیب می گردد و ساختار سازمانی را تشکیل می دهد.
6. سازماندهی بر اساس گروه های متداخل: در این روش که از روشهای نوین محسوب می شود، گروه هایی تعریف می گردد که افرادی به طور مشترک در بین اعضای آنها وجود دارند. در این نوع از طراحی ساختار سازمانی ارتباطات گروهی جایگزین ارتباطات فردی می گردد.
7. سازماندهی بر اساس گروه های مستقل: در این روش طراحی ساختار سازمانی، گروه های مستقلی به وجود می آیند که ماموریت های سازمان به طور مشترک و با همکاری همه یا بعضی از آنها به انجام می رسد.

علاوه بر موارد فوق، روش های دیگری نظیر سازماندهی بر اساس ساختار آزاد و الگوی سازماندهی پنج بخشی وجود دارند که بسته به ماموریت سازمان و عواملی از این دست، می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

گروه کیمن (Keyman) آمادگی دارد تا با بهره گیری از تجربیات خود در زمینه طراحی ساختار سازمانی، نسبت به طراحی و یا بازطراحی اثربخش و بهره ور سازمان ها اقدام کند تا از این مسیر سازمان ها بتوانند به شرایط مطلوب تری دست پیدا کنند.